De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland kwam in het 3e kwartaal van 2023 uit op € 77.600 per ha. De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in dit kwartaal 5,4% hoger dan in het 2e kwartaal van 2023, en 5,7% boven de gemiddelde grondprijs over heel 2022. Dit en meer is te lezenin het kwartaalbericht over de agrarische grondmarkt van het Kadaster.
Prijzen van bouwland en grasland
De gemiddelde prijs van bouwland is in het 3e kwartaal van 2023 met 4,9% gestegen naar €89.100 per ha (figuur 1). Dat is 5,4% boven de gemiddelde prijs in 2022 van €84.500 per ha.
De gemiddelde prijs van grasland is in het 3e kwartaal van 2023 met 2,5% toegenomen tot €69.700 per ha (figuur 1). Dat is 5,3% meer dan de gemiddelde prijs van grasland in 2022 van €66.200 per ha.
De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 3e kwartaal van 2023 met 10,4% gestegen tot €80.600 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.
Figuur 1Agrarische grondprijs (euro/ha) naar grondgebruikkaart en alt-tekst
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Grondmobiliteit
In het 3e kwartaal van 2023 is 4.100 ha landbouwgrond verhandeld, bijna 900 ha (17%) minder dan in hetzelfde kwartaal van 2022 (figuur 2). Gemeten over de laatste vier kwartalen (2022Q4 tot en met 2023Q3) is in totaal 28.200 ha grond in andere handen overgegaan. Dat is 1.200 ha (4%) minder dan in dezelfde periode een jaar eerder (2021Q4-2022Q3).
De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen bedroeg 1,57%, tegen 1,63% in dezelfde periode het jaar daarvoor.
Figuur 2 Mobiliteit (ha) landbouwgrond per kwartaal
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Provinciaal overzicht
Grondprijzen
In kaart 1 zijn de provinciale agrarische grondprijzen in het meest recente kwartaal opgenomen; figuren 3 tot en met 7 geven de ontwikkeling van de provinciale prijzen in de afgelopen twaalf kwartalen weer. Deze kwartaalprijzen zijn berekend als het voortschrijdend gemiddelde over vier kwartalen.
De gemiddelde agrarische grondprijs loopt in het 3e kwartaal van 2023 uiteen van €58.000 in Fryslân tot €163.900 per ha in Flevoland (kaart 1). In Noord-Holland en de drie zuidelijke provincies ligt de grondprijs tussen €80.000 en €86.000 per ha, en in de overige zes provincies tussen de €70.000 en €74.000 per ha.
Kaart 1 Agrarische grondprijs naar provincie, 3e kwartaal 2023
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Verschil ontwikkeling grondprijs landelijk (figuur 1) en provinciaal (figuren 3 t/m 7)
De landelijke agrarische grondprijs is in het 3e kwartaal van 2023 met ruim 5% gestegen (zie hiervoor), terwijl in alle provincies de grondprijs minder hard steeg, of afnam (zie hierna). De reden is dat de provinciale kwartaalprijzen zijn berekend als het voortschrijdende gemiddelde over vier kwartalen, terwijl de landelijke kwartaalprijs de daadwerkelijke prijs van het kwartaal is. Het provinciale voortschrijdende gemiddelde ijlt daardoor iets na op de landelijke kwartaalprijs-ontwikkeling.
Grondprijsontwikkeling Groningen, Fryslân en Drenthe
Figuur 3Grondprijsontwikkelingprovincies Groningen, Fryslân en Drenthe
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
In de provincies Fryslân en Groningen is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met respectievelijk 4% en 2% afgenomen, terwijl die in Drenthe gelijk is gebleven (figuur 3).
Grondprijsontwikkeling Overijssel, Flevoland en Gelderland
Figuur 4Grondprijsontwikkelingprovincies Overijssel en Gelderland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
In de provincies Overijssel en Gelderland is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met respectievelijk 1% en 2% gestegen (figuur 4).
Figuur 5 Grondprijsontwikkelingprovincie Flevoland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
In de provincie Flevoland is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met 1% gestegen (figuur 5).
Grondprijsontwikkeling Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland
Figuur 6 Grondprijsontwikkelingprovincies Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
In de provincie Utrecht is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met 1% gestegen, terwijl in Noord-Holland en Zuid-Holland de grondprijs met 2% is gedaald (figuur 6).
Grondprijsontwikkeling Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
Figuur 7 Grondprijsontwikkelingprovincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
In provincies Zeeland en Limburg is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met 1% toegenomen, en in Noord-Brabant met 2% (figuur 7).
Grondmobiliteit
De relatieve grondmobiliteit – het verhandelde areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – varieert over de vier laatste kwartalen (2022Q4-2023Q3) van 1,10% in Fryslân tot 1,99% in Flevoland (figuur 8). In vergelijking met een jaar eerder (2021Q4-2022Q3) is in 7 provincies de relatieve grondmobiliteit met 0,1 procent of meer afgenomen, met de grootste daling in Zuid-Holland en Noord-Holland met 0,3 procentpunt. In Zeeland en Flevoland is de grondmobiliteit met respectievelijk 0,4 en 1,1 procentpunt gestegen.
Figuur 8 Relatieve mobiliteit landbouwgrond (%) in 2021-Q3 t/m 2022-Q2 en 2022-Q3 t/m 2023-Q2
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Het kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.
